Trong bài trước mình đã Hướng dẫn cách phân biệt các loại cáp sạc cho điện thoại. Và bài này mình sẽ giải đáp các vấn đề liên quan đến sạc điện thoại, ví dụ như: dùng củ sạc iPad để sạc cho iPhone thì có sao không? Cắm sạc qua đêm có hại máy không? Tại sao cắm sạc vào rồi mà sạc không lên pin?…
Hy vọng sau khi đọc xong bài này, bạn sẽ không còn phải lăn tăn các vấn đề về sạc cho điện thoại nữa.
Sạc điện thoại và những vấn đề hay gặp phải
1. Dùng củ sạc iPad để sạc iPhone có được không?
Câu trả lời là: Có.
Ngày trên website của Apple cũng đã khẳng định điều này, bạn có thể sử dụng củ sạc của iPad để sạc cho iPad, iPhone, iPod, Apple Watch, và các thiết bị phụ kiện khác của Apple như AirPods, Siri Remote.
Ngoài ra Apple còn cho biết thêm: dùng củ sạc iPad để sạc cho iPhone, tốc độ sạc sẽ nhanh hơn so với dùng củ sạc đi kèm của iPhone. Tại sao thế? Vì củ sạc đi kèm máy của iPhone công suất sạc đầu ra chỉ có 5V-1.2A (tương đương 6W), còn củ sạc cho iPad công suất khoảng 5V-2A (tương đương 10W, thông số này thường được ghi ngay trên củ sạc), nên dùng củ sạc iPad để sạc iPhone thì tốc độ sạc sẽ nhanh hơn khá nhiều.
2. Vậy dùng củ sạc iPad để sạc iPhone có hại máy không?
Nếu nói hoàn toàn không hại máy thì cũng không đúng, mà thật ra thì cũng không ảnh hưởng gì nhiều, vì điều này đã nằm trong tính toán của nhà sản xuất.
Bạn nghĩ rằng dùng củ sạc 10W thì điện thoại của bạn sẽ nhận vào đủ công suất 10W?
Không nhé! Trên chiếc điện thoại thông minh của bạn sẽ có con chip điều khiển quá trình sạc, tùy vào tình trạng của pin mà con chip này sẽ cho phép dòng sạc đi vào máy là bao nhiêu. Ví dụ pin đang ở mức thấp (10~20% chẳng hạn) thì chip sẽ cho phép dòng điện sạc lớn để sạc được nhanh hơn, tiết kiệm thời gian, còn khi pin đang ở mức cao (80-90% chẳng hạn) thì chip sẽ giảm dòng điện sạc vào máy xuống. Bạn để ý sẽ thấy là từ mức 0 lên 50% pin sạc khá nhanh, còn sau đó tốc độ sạc sẽ giảm dần giảm dần.
3. Tại sao chip điều khiển sạc pin không cho dòng điện lên tối đa để tiết kiệm thời gian sạc?
Tất nhiên ai cũng muốn thời gian sạc nhanh nhất có thể, nhưng vấn đề ở đây là phải có sự đánh đổi khi dòng điện sạc lớn, đó là Nhiệt sinh ra trong quá trình sạc. Công suất sạc càng lớn thì lượng nhiệt sinh ra càng nhiều, và càng nóng máy, điều này sẽ ảnh hưởng đến một vài thứ như: hiệu suất làm việc của máy, tuổi thọ của pin, và nguy cơ cháy nổ…
Do đó các nhà sản xuất đã tính toán kỹ lưỡng để có thể cân bằng giữa tốc độ sạc và độ ổn định, an toàn của thiết bị.
Bạn có thể yên tâm là dù bạn dùng củ sạc có công suất lên đến 5V-3A (15W) thì điện thoại của bạn cũng chỉ cho phép nạp vào mức năng lượng trong ngưỡng an toàn.
Để bạn dễ hình dung hơn thì mình sẽ liên hệ vấn đề công suất sạc điện thoại với vấn đề tốc độ của xe máy. Nếu củ sạc là chiếc xe máy, thì dây sạc là con đường xe đi, và điện thoại sẽ là bảng giới hạn tốc độ lưu thông trên đường. Ví dụ chiếc xe máy của bạn chạy được tốc độ tối đa là 150km/h, đường xa lộ ngon lành thông thoáng thì bạn có thể kéo hết ga lên tốc độ tối đa, còn đường rừng đường núi gập ghềnh, sình lầy thì xe bạn chỉ chạy được tầm 30-40km/h thôi. Đó là chưa bàn đến vấn đề giới hạn tốc độ khi lưu thông. Nếu đường xa lộ có bảng giới hạn tốc độ 100km/h thì xe của bạn cũng chỉ chạy được mức này thôi, rồi vào thành phố mặc định xe máy chỉ chạy được tối đa là 50km/h dù đường có tốt, có rộng, có thoáng đến đâu đi nữa. Còn nếu xe bạn không tuân thủ luật giao thông, chạy quá tốc độ cho phép thì sao? Thì khả năng gặp tai nạn sẽ rất cao, rất nguy hiểm đến tính mạng của bạn, và những người xung quanh.
Đấy là ví dụ minh họa để bạn dễ hình dung cho vấn đề không phải cứ công suất tối đa của củ sạc bao nhiêu là điện thoại sẽ nhận vào hết nhiêu đó.
4. Sao máy mình lúc sạc nóng kinh khủng?
Máy nóng tất nhiên nguyên nhân trực tiếp là do Nhiệt 🙂
Thường thì khi pin điện thoại đang ở mức thấp, chip điều khiển sạc sẽ cho dòng điện vào lớn để tăng tốc độ sạc, nên lúc này bạn sẽ thấy máy bạn nóng hơn bình thường, nhất là những máy có hỗ trợ công nghệ sạc nhanh công suất sạc lên đến 15~20W thì càng nóng hơn nữa.
5. Những nguyên nhân dẫn đến máy nóng
- Nguyên nhân dễ thấy nhất như đã đề cập ở trên, là máy nóng khi sạc.
- Nguyên nhân phổ biến thứ hai, đó là máy chạy tác vụ nặng như chơi game, render video, đôi khi có các tác vụ chạy ngầm mà bạn không biết.
- Thiết kế “nội ngoại thất” của máy: cách sắp xếp, bố cục của các thiết bị, bảng mạch bên trong máy, phương pháp tản nhiệt của máy. Máy vỏ kim loại thì thường sẽ nóng hơn vỏ nhựa.
- Điều kiện môi trường: VN nằm ở khu vực Nhiệt đới gió mùa nên sẽ nóng hơn các quốc gia khu vực ôn đới, hàn đới.
- Chip điều khiển quá trình xử lý sạc pin có thuật toán tối ưu tốt hay không.
- Dây sạc, củ sạc chất lượng tốt hay không cũng ảnh hưởng đến vấn đề này v.v…
6. Máy nóng quá thì có ảnh hưởng gì không?
Như ở câu số (3) mình có đề cập, máy nóng sẽ ảnh hưởng đến 3 vấn đề chính: hiệu suất làm việc của máy, tuổi thọ của pin, và nguy cơ cháy nổ…
Lưu ý: không nên vừa sạc vừa chơi game, vì đây là 2 nguyên nhân hàng đầu sinh nhiệt trên điện thoại. Để máy nóng trong thời gian dài có thể làm mau chai pin, phù pin và nguy hiểm hơn là khả năng cháy nổ máy cũng cao hơn.
7. Sao mình dùng sạc zin mà sạc pin lên chậm quá?
Một vài lý do khiến cho việc sạc pin lên chậm, hoặc thậm chí sạc không lên:
- Dây sạc: có thể do dây sạc kém chất lượng, dẫn đến dòng sạc kém, không ổn định. Cũng có thể chân sạc ở đầu cáp bị hư hỏng, tiếp xúc không tốt với củ sạc, với điện thoại.
- Củ sạc: củ sạc kém chất lượng, công suất đầu ra không đủ đáp ứng cho điện thoại. Ví dụ như thiết bị của bạn cần công suất sạc tối thiểu 5W, nhưng củ sạc kém chất lượng chỉ cấp được công suất 3-4W thì sẽ sạc không lên, hoặc củ sạc công suất có 5-6W thì pin sẽ lên rất chậm.
Trường hợp cụ thể mà mình hay thấy nhất là dùng củ sạc iPhone để sạc cho iPad, pin mặc dù có lên nhưng lên rất rất chậm.
- Máy vừa sạc pin vừa chơi game. Khi máy chơi game thì sẽ tiêu thụ pin rất nhiều, nếu củ sạc không đủ mạnh thì pin sẽ không lên nổi.
- Có ứng dụng chạy ngầm nào đó đang hoạt động tiêu tốn nhiều pin. Bạn có thể dùng các app quản lý pin cho điện thoại để xem có app nào đang chạy ngầm không.
- Pin điện thoại kém, hoặc đã chai. Dùng app quản lý pin có thể phát hiện được nguyên nhân này.
- Lỗi phần mềm liên quan đến việc sạc pin của điện thoại. Lỗi này thì rất hiếm xảy ra, thường chỉ xuất hiện khi nâng cấp hệ điều hành lên bản mới chưa ổn định. Người dùng cũng rất khó phát hiện ra lỗi này, trừ khi có nhiều người cùng thông báo cùng bị lỗi tương tự nhau.
- Ổ cắm điện không tốt, điện chập chờn ko ổn định, phần tiếp xúc giữa cổ cắm và củ sạc lỏng lẽo, lúc ăn lúc không.
- Cổng sạc trên điện thoại bị hư, chân sạc không tiếp xúc tốt.
- Cắm dây sạc vào máy tính để sạc cho điện thoại cũng có thể là lý sạc chậm, vì công suất sạc từ cổng USB trên máy tính thường không cao, chủ yếu dùng để chép dữ liệu thôi.
Đó là những lý do mình có thể liệt kê ra, nếu bạn biết thêm lý do nào nữa thì báo mình biết nhé.
8. Nếu sạc chậm thì phải làm sao?
Đầu tiên là phải tìm ra được nguyên nhân dẫn đến sạc chậm như mình đã kể trên.
Nguyên nhân phổ biến nhất là nằm ở củ sạc và dây sạc, vấn đề này thì kiểm tra và khắc phục khá là dễ dàng, chỉ việc thay thế cáp sạc, củ sạc là xong.
Còn những nguyên nhân khác cái nào dễ thì có thể tự làm, còn khó quá thì đem ra tiệm 🙂
Dòng sạc quá thấp sạc không lên pin trong thời gian dài cũng có thể làm chai pin đấy.
9. Dùng củ sạc nhanh nhưng cắm vào không thấy nhanh?
Trước tiên chúng ta cần hiểu về “Sạc nhanh” là gì.
Khái niệm “Sạc nhanh” mà mọi người hay nói đến là “công nghệ sạc nhanh”, ví dụ như Qualcomm QuickCharge, Oppo VOOC Flash Charge, Apple Fast Charge, USB Power Delivery, MediaTek Pump Express…
Mỗi hãng sẽ có công nghệ sạc nhanh khác nhau, tên gọi khác nhau, nhưng vẫn cùng chung nguyên tắc: tối ưu công suất sạc lên cao nhất có thể để tăng tốc độ sạc mà vẫn giữ pin được an toàn, không phát sinh quá nhiều nhiệt.
Càng ngày càng nhiều công nghệ được tích hợp lên smartphone, nhưng công nghệ pin Lithium-Ion thì gần như vẫn dậm chân tại chỗ trong nhiều năm nay (cũng có cải tiến hơn trước nhưng không có gì mang tính đột phá). Đó là lý do vì sao công nghệ sạc nhanh đang được xem như cứu cánh cho thời lượng sử dụng của các smartphone hiện đại ngày nay.
Để có thể “sạc nhanh” thì cần có đủ 3 yếu tố:
– Điện thoại hỗ trợ sạc nhanh
– Củ sạc hỗ trợ sạc nhanh
– Cáp sạc hỗ trợ sạc nhanh
Và 3 yếu tố này phải cùng chung 1 chuẩn sạc nhanh, ví dụ như cùng hỗ trợ Qualcomm QuickCharge, hoặc cùng hỗ trợ Power Delivery. Chứ nếu mỗi thứ hỗ trợ một chuẩn sạc nhanh khác nhau thì điện thoại ko thể kích hoạt chế độ sạc nhanh lên được. Cũng có trường hợp máy Samsung có Adaptive Fast Charge vẫn dùng được với củ sạc có Qualcomm QuickCharge vì thực ra 2 cái này là một, công nghệ sạc nhanh của Samsung là phát triển từ cái của Qualcomm mà ra.
Ngoài ra còn có trường hợp hội tụ đủ 3 yếu tố nhưng máy vẫn ko báo sạc nhanh, là do bạn đã tắt chức năng sạc nhanh trong setting trên điện thoại (bật nó lên cách nào thì mỗi hãng sẽ có khác nhau, bạn search Google nhé).
Sẽ có một bài riêng về Công Nghệ Sạc Nhanh để mọi người hiểu rõ hơn.
Còn một kiểu “sạc nhanh” không cần đến công nghệ, tất nhiên vẫn theo nguyên tắc là công suất sạc càng lớn thì điện thoại sạc càng nhanh.
Quay trở lại trường hợp bạn dùng củ sạc iPad để sạc cho iPhone, bạn sẽ thấy tốc độ sạc nhanh hơn so với dùng củ sạc iPhone đi theo máy rất nhiều. Đó cũng có thể tính là sạc nhanh rồi đấy.
Vì sao dùng sạc iPad để sạc cho iPhone lại nhanh hơn? Đơn giản là củ sạc iPad cho dòng sạc lớn hơn củ sạc iPhone. Tất nhiên iPhone cũng không hoàn toàn dùng được công suất tối đa của củ sạc iPad. Ví dụ thế này: củ sạc zin đi kèm iPhone công suất tối đa là 6W, mà điện thoại iPhone có thể chấp nhận công suất sạc lên đến 10W (mình lấy số tương đối thôi nhé, còn thực tế sẽ ko hẳn là 10W, con số cụ thể là bao nhiêu thì mình cũng ko biết chính xác, bạn nào biết xem ở đâu chỉ mình với), còn củ sạc iPad công suất lên đến 12W, nên nếu dùng củ sạc iPhone để sạc iPhone thì chỉ sạc được với công suất 6W, còn nếu dùng củ sạc iPad để sạc iPhone thì sạc được đến 10W.
Đấy là sạc nhanh theo kiểu bình thường, không cần có công nghệ gì cả, cứ lấy củ sạc có công suất cao cao tí thì sẽ sạc nhanh hơn củ sạc thường.
Nhưng mà sạc vậy có hại máy không? Nếu củ sạc tốt thì sẽ không ảnh hưởng gì cả, IC trên củ sạc sẽ trao đổi tín hiệu với chip xử lý sạc trên điện thoại để bảo đảm an toàn cho thiết bị nữa, nên bạn cứ yên tâm về vấn đề này.
10. Dùng sạc nhanh nhiều có hại máy không?
Những điện thoại có hỗ trợ sạc nhanh, khi mua máy mới, thường thì trong hộp sẽ có kèm 1 củ sạc nhanh (trừ Apple hút máu hơn Kotex không cho sạc nhanh đi kèm). Nếu nói dùng sạc nhanh nhiều không hại máy thì cũng không đúng, nhưng nhà sản xuất đã cho phép thì thoải mái đi, miễn sao đừng có 1 ngày sạc 5-10 lần, và không để máy nóng trong thời gian dài là được.
11. Kiểm tra máy mình có hỗ trợ sạc nhanh hay không ở đâu?
Thiết bị của bạn có hỗ trợ sạc nhanh hay không, nếu có thì là công nghệ sạc nhanh nào… tất cả thông tin này đều có ghi trên hộp điện thoại, hoặc có trên trang chủ giới thiệu về thiết bị đó.
Mình thì hay kiểm tra thông tin này trên trang GSMarena.com, đây là website chuyên review thiết bị công nghệ, và có đầy đủ thông tin của các thiết bị di động trên thị trường. Vào trang web, tìm thiết bị bạn muốn kiểm tra, kéo xuống phần Battery sẽ có thông tin về pin, công nghệ sạc nhanh (nếu có) của thiết bị.
12. Công suất sạc càng cao thì càng tốt?
Đúng nhưng chưa đủ. Củ sạc tốt, bên cạnh yếu tố công suất cao, còn phải an toàn, ổn định nữa. Những củ sạc chất lượng cao sẽ có IC thông minh giúp ổn định dòng điện, tương thích với nhiều thiết bị, có thể tự ngắt nguồn khi dòng điện lên cao đột ngột để bảo đảm an toàn cho thiết bị của bạn.
Còn những củ sạc kém chất lượng, không kiểm soát được dòng vào dòng ra, rất dễ hư mỗi khi nguồn điện tăng đột ngột.
Những củ sạc xịn sở dĩ đắt tiền, ngoài việc được làm từ vật liệu tốt, gia công tỉ mỉ thì còn do những công nghệ đi kèm với nó nữa. Ví dụ như củ sạc Anker có hỗ trợ công nghệ sạc nhanh Qualcomm QuickCharge 3.0, thì Anker phải trả tiền bản quyền công nghệ cho Qualcomm, do đó củ sạc này giá sẽ cao hơn củ sạc thường rất nhiều.
13. Xem công suất củ sạc ở đâu?
Trên bao bì sản phẩm sẽ có ghi, và ngay trên củ sạc cũng sẽ có ghi thông số này
Input là dòng điện đầu vào, phần lớn các sản phẩm cho thị trường Việt Nam sẽ dùng điện xoay chiều (AC) 220V
Output là dòng điện đầu ra, tức là dòng sạc sẽ đi vào máy.
Ví dụ củ sạc trong hình có input là 100-240V 50-60Hz 0.5A, input này có thể sử dụng được cho điện 220V lẫn 110V. Output USB1 USB2 5V-3A (max) nghĩa là củ sạc này có 2 cổng USB, công suất sạc tối đa của củ sạc này là 5×3=15W, sạc được cho hầu hết các điện thoại, máy tính bảng, và các thiết bị phụ kiện khác.
14. Sao điện thoại mình bị loạn cảm ứng khi đang sạc?
Khả năng cao là do củ sạc kém chất lượng, không tương thích với điện thoại của bạn. Thay củ sạc khác đi.
15. Dùng cáp, sạc của hãng khác có được không?
Được. Nhiều khi dùng cáp, sạc của bên thứ 3 còn tốt hơn cáp, sạc đi kèm máy ấy chứ. Nhưng quan trọng là phải chọn những hãng uy tín, có chế độ bảo hành đàng hoàng. Đừng vì tiếc vài chục ngàn mà đi mua cáp, sạc rẻ tiền, chất lượng kém, dùng mau hư mà lại không an toàn cho điện thoại, và cả bản thân người dùng.
Một vài thương hiệu cáp sạc nổi tiếng, đáng tin cậy ở thị trường Việt Nam: Anker, Aukey, Energizer, Xiaomi, Baseus, ngoài ra còn có Bagi, thương hiệu cáp sạc hàng Việt Nam chất lượng cao.
16. Cắm sạc qua đêm có hại máy không?
“Sạc qua đêm hại máy” là truyền thuyết có từ lâu đời rồi, và nó đã thành dĩ vãng. Những công nghệ pin hiện nay sẽ lo việc này. Khi pin đầy thì chip xử lý sẽ ngắt nguồn sạc vào pin, lúc này máy sẽ dùng nguồn trực tiếp từ bên ngoài (tất nhiên vẫn trong kiểm soát), không ảnh hưởng nhiều đến tuổi thọ pin. Nhưng mà đừng để cắm sạc 24/7, không tốt tí nào đâu.
Mình đang dùng con Google Pixel 2 XL, ngày nào cũng cắm sạc qua đêm, dùng gần 2 năm rồi mà pin vẫn ngon lành.
17. Có nên để pin xuống dưới mức 20% mới sạc không?
Ví dụ sáng mai bạn có chuyến đi chơi xa, mà buổi tối hôm đó máy bạn còn 50% pin thì có nên sạc không? Cứ cắm sạc, để qua đêm vô tư, không sao cả. Khi nào cảm thấy cần phải sạc thì cứ cắm sạc.
Tất nhiên pin điện thoại cũng có tuổi thọ của nó, dùng nhiều sạc nhiều lần, đến lúc thì nó sẽ chai pin, và sẽ phải thay pin mới. Nếu điện thoại của bạn KHÔNG làm những thứ hại pin nghiêm trọng như vừa sạc vừa chơi game (hoặc làm các tác vụ khác trong khi sạc) trong thời gian dài, thì với nhu cầu dùng bình thường, pin điện thoại bạn có thể sử dụng được đến 3-5 năm mới cần phải thay pin. Điện thoại smartphone mà dùng được hơn 3 năm là cũng khá là lâu rồi đấy, lúc đó nó cũng đã hơi lỗi thời rồi.
Nhiều bạn dùng điện thoại cứ sợ cái này sợ cái kia làm cho pin chai, phải đợi đến pin ở mức thấp mới dám sạc, phải sạc đầy mới ngắt sạc, pin ở mức 40~60% rồi hãy sạc mới là tối ưu, ko để sạc qua đêm, tắt hết các ứng dụng chạy ngầm, mỗi tuần xả hết pin rồi sạc đầy 1 lần, tối trước khi ngủ phải tắt máy, để độ sáng màn hình ở mức thấp nhất cho tiết kiệm pin… BULLSHIT! Điện thoại là để phục vụ mình, chứ ko phải mình phục vụ điện thoại. Đừng biến điện thoại thành gánh nặng mà hãy biến nó thành niềm vui, thậm chí đem lại thu nhập cho bản thân bạn.
Những điều cần lưu ý khi sạc điện thoại
Của bền tại người, bạn có điện thoại xịn, cáp xịn, củ sạc xịn mà không biết cách dùng thì cũng mau hư thôi.
- Đừng ham rẻ mà mua cáp, sạc rẻ tiền, chất lượng kém. Cáp, sạc zin theo máy vẫn là lý tưởng, tương thích tốt nhất. Nếu đồ zin giá cao quá thì có thể mua đồ của những hãng uy tín, có hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành đàng hàng (Anker, Aukey, Energizer, Xiaomi, Baseus, Bagi…)
- Đi ngủ đừng có để điện thoại ở gần. Cái này ko ảnh hưởng đến pin điện thoại, mà ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Sóng điện thoại có thể sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn và những người xung quanh, nhất là khi điện thoại đang sạc.
- Khi nào cảm thấy cần phải sạc thì cứ cắm sạc. Đừng để pin cạn kiệt (hoặc gần cạn) rồi mới sạc, điều này làm giảm tuổi thọ pin nhanh, và có khi máy bị sụt nguồn, không bật lên được.
- Không vừa sạc vừa chơi game (hoặc làm các tác vụ nặng trên điện thoại) trong thời gian dài, cũng như tránh các yếu tố bên ngoài làm cho điện thoại mau nóng. Lượng nhiệt sinh ra lớn ko những làm pin mau chai, mà còn có thể làm hư các linh kiện máy móc bên trong điện thoại, và nghiêm trọng hơn là dẫn đến cháy nổ.
- Khi rút cáp sạc, đừng có cầm phần dây, sẽ rất dễ dẫn đến đứt cáp. Hãy cầm phần gần sát với đầu sạc ấy.
- Thay vì cứ lo nghĩ về việc chai pin, thì bạn nên cẩn thận với những “tai nạn” khác như làm rơi vỡ màn hình, dùng điện thoại ngoài đường bị giật, cho điện thoại tắm mưa… những trường hợp này tỉ lệ xảy ra cao hơn, và thiệt hại cũng lớn hơn rất nhiều so với chai pin điện thoại đấy.
Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn tự tin, yên tâm hơn trong việc sử dụng chiếc smartphone của mình. Nếu có thắc mắc, góp ý thì có thể để lại comment bên dưới.
#Cóc
o0o
