Hôm 16/6 vừa qua, hàng trăm nghìn người dân Hong Kong đã xuống đường biểu tình nhằm kêu gọi chính quyền hủy bỏ dự luật dẫn độ, đồng thời đòi Đặc khu trưởng Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carie Lam) từ chức.
Người dân Hồng Kong biểu tình như thế nào?
Bài viết của Bow Letrinh
Tối ngày 14/6 Bow từ Hà Nội bay về SG lúc 9h tối. Tức tốc lên mạng book vé máy bay, khách sạn để bay sang Hong Kong lúc 3 giờ sáng. Tức chỉ đủ thời gian gom đồ rồi chạy ra sân bay. Lúc đó Bow chưa có tìm hiểu bất cứ thông tin nào về việc ăn ở đi lại tạo Hong Kong, chỉ biết có thể trưa Chủ Nhật có thể có cuộc biểu tình nữa để phản đối bạo lực mà cảnh sát đã sử dụng cho cuộc biểu tình 12/6 đồng thời yêu cầu Đặc Khu Trưởng Hong Kong Carrie Lam từ chức. Đi trong hồi hộp vì cuộc biểu tình ngày 12/6 với hơn 1tr người tham gia đã là cuộc biểu tình lớn nhất và sẽ không còn biểu tình nữa.
Bay đến Hong Kong vào buổi sáng 15/6, vừa về đến khách sạn thì lên mạng thấy tin chiều nay Carrie Lam sẽ đọc tuyên bố hoãn luật dẫn độ nên có thể cuộc biểu tình sẽ không còn hoặc không đông nữa. Thế nhưng theo thông tin có được thì đa số dân Hong Kong không chấp nhận việc hoãn mà đòi huỷ bỏ hoàn toàn, đồng thời yêu cầu Carie Lam từ chức. Thế nên cuộc biểu tình vẫn sẽ diễn ra vào lúc 2:30 chiều 16/6.
Tâm thế khi đi của Bow là muốn xem điều gì đã làm cho “Cách Mạng Dù” (Umbrella Revolution – cuộc Biểu tình tại Hồng Kông 2014) trở thành một hiện tượng đẹp đến vậy khi mà mấy trăm ngàn bạn trẻ dùng chiếc dù vàng để biểu tình và chiếc dù vàng đã trở thành một biểu tượng lịch sử. Bow quyết tâm đi cũng vì năm 2014 vì kẹt việc nên Bow cũng đã lỡ dịp trong Cách Mạng Dù. Mặc dù muốn quan sát là chính nhưng chắc chắn trong thâm tâm Bow vẫn muốn có hình đẹp hay có gì đó “kịch tính” một chút. Thế nhưng sự việc diễn ra khá khác với những gì Bow dự đoán.
Sáng ngày 16/6 Bow đi bộ đến công viên Victoria ở Causeway Bay là nơi tập trung đoàn biểu tình. Cái nắng gắt và khí hậu ẩm làm Bow cảm thấy khá khó chịu và tự hỏi những cuộc biểu tình trước họ đã chịu đựng cái nóng này như thế nào. Ban đầu Bow cứ nghĩ là họ sẽ tụ tập đâu đó trong công viên kiểu như bờ hồ ở HN hay hồ con rùa ở SG. Nhưng không, họ tập trung và xếp hàng ngay ngắn như duyệt quân ở tổ hợp chục sân sân bóng mini của công viên. Tất cả xếp hàng khin khít sát nhau và đứng vào bên trong phần sân được sơn mày xanh của của sân bóng.
Mới hơn 1 giờ trưa mà người biểu đã xếp hàng đông đúc. Nếu như lần trước là các bạn trẻ biểu tình là chủ yếu thì lần này người lớn và người già, trẻ em lớn bé, xe nôi, xe lăn chống nạng đủ hết. Các thanh niên trẻ trong ban tổ chức biểu tình đã chuẩn bị sân khấu nhỏ với hệ thống âm thanh loa rất chuyên nghiệp, còn hơn là mấy sân khấu ca nhạc nữa. Truyền thông báo chí cũng tụ tập dựng lều điều khiển xung quanh, có cẩu dolly, đầy đủ hết …
Khắp xung quanh các thùng nước được đặt rải rác khắp sân để giúp mọi người chống với nắng cháy da lúc 1h trưa.
Các thanh niên ban tổ chức lên sân khấu dặn mọi người lịch trình, các nguyên tắc đứng và di chuyển bằng cả tiếng Quảng Đông và Tiếng Anh. Mọi người xếp hàng đứng cạnh nhau trong phần tô màu xanh của sân bóng. Kín sân này mới xếp hàng qua sân khác. Các khoản lối đi giữa các sân chừng 3m luôn được chừa trống để các trường hợp khẩn cấp đi chuyển. Mọi người xếp hàng ngăn nắp đứng cạnh sát nhau, không ai chạy nhảy lung tung ra bên ngoài. Nhiều nhóm thanh niên đứng phát khẩu hiệu bên trong và ngoài công viên.
Trong lúc đó phía bên ngoài công viên các trạm xe bus với 4-5 chiếc mỗi trạm vẫn liên tục đổ khách xuống công viên cứ 2 phút một đợt. Tất cả đều mặc áo đen để đi biểu tình.
Ngoài đường trên các cầu đi bộ thì phóng viên các hãng đã chuẩn bị sẵn máy quay hoành tráng để đón đoàn biểu tình, tất cả đều được ngăn chặn chia cách với người đi bộ bằng các hàng rào sắt to đùng. Tất cả khu tác nghiệp của báo chí trên cầu đều được phủ bạt in sẵn dung đại khái nhắc người đi bộ phải di chuyển không được đứng lại chen vô giành chỗ chụp ké báo chí. Và ngoài ra ở mỗi cầu đi bộ đều có 4-5 cảnh sát điều tiết người đi bộ cho báo chí tác nghiệp.
Dọc con đường chính chừng mỗi rẻ vô đường nhỏ cách chừng vài chục mét là các trạm cảnh sát đứng hàng chục người. Ngoài các tốp cảnh sát mặc áo xanh da trời là cảnh sát trật tự đứng canh chừng. Thì cứ một đoạn nhỏ là có một lều bạt của cảnh sát y tế cấp cứu mặc áo trắng và lều bạt của hội chữ thập đỏ HK. Các xe cứu thương đều để sẳn trong ngỏ để có thể chở người đi cấp cứu bất cứ lúc nào.
Biển người biểu tình nhường đường cho xe cứu thương
Không hề thấy cảnh sát cơ động, dùi cui nón cối gì hết. Cũng không hề thấy cảnh sát thường phục dù Bow cố tình lân la tìm kiếm. Sóng điện thoại 4G vẫn chạy ầm ầm.
Gần 3h đoàn người biểu tình tiến từ công viên ra hai theo thứ tự, tất cả di chuyển đều như đi hành quân. Mọi người nhìn ảnh thấy có vẻ đông đúc hỗn loạn nhưng thật ra từng hàng cách nhau đều nhau không ai dẫm chân ai, không ai xô đẩy ai, già trẻ lớn bé xe lăn đều di chuyển đều đặn như nhau. Tất cả mọi người đều đi xuống lòng đường dù chật chội và nóng bức. Họ chừa vỉa hè cho các trường hợp khẩn cấp. Thậm chí với những đoạn đường không có con lươn ngăn cách ở giữa thì dòng người dù di chuyển 1 chiều vẫn chừa lại một lối giữa đường cho các trường hợp cấp cứu khẩn cấp.
Mỗi người biểu tình đều mặc áo đen, đeo balo, bên trong luôn có những thứ đã được cộng đồng mạng dặn trước như bình nước, chuối hoặc đồ ăn, quạt điện cầm tay, và khẩu trang … Ai hết nước đều có các trạm tiếp nước hai bên đường. Trạm nào tiếp chai nước nhỏ thì sẽ thu lại chai không tại đó. Một số trạm chỉ có mình lớn và san vào chai nhỏ có sẵn của người biểu tình. Một số trạm tiếp bánh kẹo đồ ăn, một số trạm phát khẩu hiệu, hoa, ruy băng… và rất nhiều trạm thu gom rác. Họ thu và phân loại rác riêng, nước riêng và chai nhựa với kim loại riêng.
Mỗi một ngã tư và hai bên đường có người đứng cầm loa mic để hô khẩu hiệu đồng thời cũng để điều khiển hướng đi của đoàn. Lâu lâu đoàn người lại cùng nhau giơ tay ra giấu hiệu để cùng lùi lại vài bước vì phía trước có trường hợp khẩn cấp nào đó. Tất cả đều di chuyển chậm rãi đều đặn và nhịp nhàng. Không hề có chen lấn. Không hề có “trẻ trâu” đùa giỡn bát nháo xô đẩy. Ai cũng vẻ mặt nhẹ nhàng nhưng nghiêm túc và trật tự. Điều này giúp những người lớn tuổi đi xe lăn và chống nạng cũng đi biểu tình được. Đó cũng là lý do vì sao cái video mà mọi người thấy xe cấp cứu đi qua thì dòng người có thể tự tách ra nhẹ nhàng uyển chuyển như vậy.
Nhìn thấy từng cử chỉ, từng nét mặt của người biểu tình Bow hiểu ra một điều tại sao Trung Quốc không cho công an mặt vụ mặc thường phục để gây náo loạn để có cớ trấn áp và bắt nhốt quăng lên xe buýt. Có thể những hành động bẩn thỉu đó chỉ có thể áp dụng được tại các đất nước mà người dân thiếu ý thức, thiếu văn minh và kém về ý thức chính trị hơn mà thôi. Còn khi đứng trước hàng triệu người văn minh lịch sự như vậy có thể những hành động bẩn thỉu đó tự nhiên sẽ bó tay và phản tác dụng mà thôi. Trước khi đi HK Bow có viết status về việc “Vì sao Trung Quốc sẽ đàn áp Hong Kong bằng mọi giá”, nhưng sau những gì Bow chứng kiến thì rất có thể sự tự do sẽ nằm trong tay những người Hong Kong thực sự văn minh, đoàn kết, và nhất là họ dám đấu tranh cho sự tự do đó.
Về tới khách sạn, tự nhiên Bow nhớ lại năm nào có ông đại biểu quốc hội ở VN nói rằng chưa thể có luật biểu tình vì dân trí Việt Nam còn kém. Thôi thì không nói ý kiến đó đúng hay sai, hoặc xét con gà quả trứng nữa làm gì, nhưng sau những gì đã chứng kiến Bow tự nghĩ không lẽ Việt Nam chỉ có thể dùng bạo lực hoặc cách mạng vũ trang như cha ông thì mới giải quyết được vấn đề hay sao?
— Nguồn: Bow Letrinh —
o0o